As the nights get longer, our sentences do too!

0

Clíodhna Campbell

DIA daoibh a chairde, anois agus na laethanta ag síneadh, ba mhaith liom amharc ar síneadh amach abairtí s’againn. Sa Ghaeilge, cuirtear cónasc ar ‘conjunction,’ nó an frása a úsáidtear le dhá abairt a ceangailt.

Now that the days are getting longer, I want to look at lengthening our sentences. In Irish, a conjunction, or a phrase that connects two sentences, is known as a ‘cónasc.’ Some of the most common conjunctions are: atá, nuair a and agus mar sin de.

So let’s have a look at some simple phrases we can join together.

Chonaic mé Seán. Bhí sé ag an margadh.
Hon-ick may shan. Vee shay igg ann marr-a-goo.
I saw Seán. He was at the market.

Chonaic mé Seán nuair a bhí sé ag an margadh.
Hon-ick may shan noor a vee shay igg ann marr-a-goo.
I saw Seán when he was at the market.

Bhí mise ar an duine is gasta. Bhain mé an rás.
Vee misha air ann din-ye is gish-te. Win may ann rass.
I was the quickest person. I won the race.

Bhí mise ar an duine is gasta agus mar sin de bhain mé an rás.
Vee misha air ann din-ye is gish-te ug-uss marr shin de win may ann rass.
I was the quickest person and therefore I won the race.

Tagaim ar scoil gach lá. Tá me iontach cliste.
Tag-am air skull gack lah. Tah may ian-talk clish-te.
I come to school everyday. I am very smart.

Tagaim ar scoil gach lá agus mar sin de tá mé iontach cliste.
Tag-am air skull gack lah ug-uss marr shin de tah may ian-talk clish-te.
I come to school everyday and therefore I am very smart.

At times we won’t just add a conjunction to the sentences, but a word in the sentence will change to a conjunction:

Sin Eimear. Tá sí iontach spórtúil.
Shin Eimear. Tah she ian-talk sport-ool.
That’s Eimear. She is very sporty.

Changes to:

Sin Eimear atá iontach spórtúil.
Shin Eimear a-tah ian-talk sport-ool.
That’s Eimear who is very sporty.

Seo do dhinnéar. Tá sé te anois.
Shaw doh yin-yer. Tah shay ch-ay ann-ish.
Here’s your dinner. It is hot now.

Changes to:

Seo do dhinnéar atá te anois.
Shaw doh yin-yer a-tah ch-ay ann-ish.
Here is your dinner that is hot now.

Next month we’ll have a look at some tenses. Lean ort ag foghlaim, Clíodhna.

Clíodhna Campbell is a teacher, language enthusiast and mother. If you would like to get in touch with her with any linguistic queries, e-mail: cliodhnamorgan@live.co.uk or follow her on Twitter: @cccliodhna

PIC: PETR VYŠOHLÍD